رابطه بین طب سنتی[1] و علمی در کشورهای دارای بافت فرهنگی و اجتماعی سنتی همیشه مورد بحث مراجع درمانی بوده است. این مسئله از آنجا ناشی می­شود که دانش علمی تجربی جدید با کمک مشاهده، تجربه و آزمون در آزمایشگاه­ها و نیز بهره­گیری از تجهیزات پیشرفته مانند وسایل تصویربرداری و... مجال و فرصتی قابل توجهی برای طب سنتی باقی نمی­گذارد. علم پزشکی مدعی است که دانش آن قادر به شناخت و تشخیص دقیق بیماری­ها و تجویز داروهای مناسبی برای آن است که آن داروها خود توسط دانش علمی ساخته شده است. از طرفی طب سنتی نیز به خاطر هزینه­های کم آن، مبتنی بودن بر پیشگیری و نیز برخورداری از تاثیرات مثبت، مدعی جایگاه و نقش برای خود است.

سلامت و درمان در کشور غنا تا اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به طب سنتی وابسته و متکی بود. اما به تدریج دانش علم پزشکی نیز در این کشور رشد و طب سنتی را وادار به عقب­نشینی کرد. با این حال علیرغم چالش و تقابلی که بین این دو وجود داشت، دولت غنا طب سنتی را به عنوان دانش و مهارتی که قادر است به جامعه خدمت کند، به رسمیت شناخته است.

در واقع در غنا تلاش بر آن است که طب سنتی در نظام سلامت این کشور ادغام گردد.  مزیت این ادغام این است که طب سنتی نیز می‌تواند به مثابه یک جایگزین برای ارائه خدمات بهداشتی باشد و نقش حیاتی در نظام سلامت این کشور ایفا ‌کند. در راستای تبدیل طب سنتی به بخشی از نظام سلامت غنا، دولت این کشور برخی شوراها و مراکز تحقیقاتی را ایجاد کرده است.

دولت غنا، "شورای طب سنتی[2]" را ایجاد کرده که مسئول صدور مجوز و ثبت متخصصان طب سنتی و تنظیم فعالیت‌های آنها می‌باشد.  همچنین، "سازمان غذا و داروی غنا[3]" بر فعالیت‌های متخصصان طب سنتی نظارت دارد.علاوه بر این، دولت غنا، "مرکز تحقیقات علمی در طب گیاهی[4]" را ایجاد کرده است. این مرکز برای بهبود طب سنتی از طریق تایید علمی کیفیت و ایمنی محصولات طب سنتی تاسیس شده است.

چنین رویکردی باعث شده که امروزه جایگاه علمی غنا در عرصه جهانی درمان، با ترکیبی از شیوه­های سنتی و مدرن معرفی می­شود که منعکس کننده میراث فرهنگی و غنی این کشور است. در غنا، هم افزایی بین روش­های بومی –سنتی از یک سو و روش­های علمی برگرفته از تحقیقات علمی از سوی دیگر در حوزه­های مختلف به ویژه در زمینه­هایی مانند سازگاری با آب و هوا، مراقبت­های بهداشتی و کشاورزی وجود دارد. چنین رویکردی، محیط علمی فراگیرتری را ایجاد کرده که به سنت‌ها و شیوه‌های محلی احترام می‌گذارد.

 در واقع، به رسمیت شناختن پزشکان طب سنتی و ایجاد چارچوب هایی برای آموزش و صدور مجوز برای آن، نشان دهنده اهمیت و ارزش دانش بومی در ارائه مراقبت های بهداشتی است. تأسیس مؤسساتی برای تحقیقات گیاهان دارویی ، تعهد دولت به ارتقای دانش علمی در این زمینه را بیشتر نشان می دهد.

 با گنجاندن طب سنتی در سیستم رسمی مراقبت های بهداشتی، غنا نه تنها میراث فرهنگی خود را حفظ می کند، بلکه دسترسی به مراقبت های بهداشتی را برای جمعیت خود نیز بهبود می بخشد.

به خاطر چنین نگاهی، پیشرفت­های غنا در زمینه گیاهان دارویی و طب سنتی قابل توجه است. این کشور دارای تنوع غنی از گیاهان دارویی است که برای قرن­ها در درمان مورد استفاده قرار گرفته­اند. مطالعات صورت گرفته در غنا، پتانسیل گیاهان دارویی را در درمان بیماری­های مختلف مانند بیماری­های کبدی نشان می­دهد.

هرچند دولت غنا با تقویت همکاری بین پزشکان سنتی و محققان علمی خود می‌تواند نظام سلامت خود را قوی‌تر کند اما ادغام طب سنتی با نظام سلامت این کشور، با چالش‌هایی نیز مواجه است: اول اینکه همکاری ضعیفی بین متخصصان طب سنتی و مدرن وجود دارد. دوم محصولات تایید شده طب سنتی محدود است. سوم اینکه چون در گذشته دانش پزشکی مدرن،  طب سنتی را به عقب رانده است، استقبال و اعتماد دوباره مردم به آن دشوار و نیازمند صرف هزینه و تبلیغات است. همچنین، چالش‌های ناشی از بودجه محدود برای مطالعه گیاهان دارویی که اساس طب سنتی این کشور است، وجود دارد.

منبع:

https://doi.org/10.1093/inthealth/ihac059

https://doi.org/10.5296/jsr.v4i2.4224

https://doi.org/10.53388/hpm20220701020